VHO - Bộ Công Thương vừa có báo cáo gửi Ủy ban Xã hội của Quốc hội về việc thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Cụ thể, nhiều năm qua các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới chưa được quản lý, chưa được lưu hành nhưng đã được bán trên thị trường và trên mạng internet. Do chưa có biện pháp quản lý và chế tài xử lý chưa đủ mạnh nên các hoạt động kinh doanh, quảng cáo tự phát tràn lan các sản phẩm nêu trên vi phạm các quy định của pháp luật, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người dân và các hệ lụy khác đối với xã hội, bên cạnh việc Nhà nước không thu được các nguồn thu thuế cho ngân sách.

Nguyên nhân là do trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện hay chưa có quy định về sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Do đó cũng chưa có bất kỳ một quy định pháp luật nào điều chỉnh hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu... đối với hai loại hình thuốc lá nói trên.

Do chưa có quy định cụ thể nên các lực lượng chức năng chỉ xử lý hành chính, xử phạt tối đa 50 triệu đồng với cá nhân và 100 triệu đồng với tổ chức. Cùng đó, chưa có chế tài xử lý mạnh như xử lý hình sự tương tự như hành vi buôn bán, tàng trữ, vận chuyển sản phẩm thuốc lá nhập lậu là hàng cấm. Trong khi, hành vi buôn bán, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá điếu ngoại nhập lậu với số lượng 1.500 bao có thể xử phạt hình sự theo quy định.

Bên cạnh đó, việc cấm kinh doanh các sản phẩm này cũng chưa đủ cơ sở pháp lý để thực hiện mà phải sửa các Luật liên quan như Luật Đầu tư và Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Nhằm tăng cường thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Bộ Công Thương đề xuất tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành hoàn thiện chính sách quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trình Chính phủ ban hành.

Bộ Công Thương đã có chỉ đạo Tổng cục Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng.

Từ năm 2020 đến nay, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra hơn 8.000 vụ, xử lý hàng trăm nghìn bao thuốc nhập lậu. Trong đó, xử lý hơn 10 nghìn sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, thu nộp ngân sách nhiều tỷ đồng. Qua kiểm tra, kiểm soát, lực lượng chức năng cũng phát hiện các sản phẩm thuốc lá điện tử đều là nhập lậu, hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ.

Bên cạnh đó, phối hợp chặt chẽ trong việc triển khai các nhiệm vụ của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá; tăng cường hoạt động giám sát thực hiện Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá tại trung ương và địa phương.

Đồng thời, chỉ đạo Sở Công Thương địa phương cùng với lực lượng quản lý thị trường và các ban ngành liên quan phối hợp rà soát và kiểm tra thường xuyên để có biện pháp xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm về kinh doanh thuốc lá.

Trước đó, như tin đã đưa, sáng 4.5, tại Phiên giải trình Trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng do Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội phối hợp với Ủy ban Xã hội của Quốc hội tổ chức, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nhấn mạnh, đã có các báo cáo, nhiều bằng chứng khoa học cho rằng, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng gây ra nhiều tác hại đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các tệ nạn xã hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Việc sử dụng các sản phẩm được tẩm ướp ma túy và các chất gây nghiện, chất kích thích còn tăng gánh nặng kinh tế đối với cá nhân, gia đình khi vừa phải mất tiền mua thuốc lá, đồng thời phải chi tiền để điều trị bệnh gây ra bởi chính sản phẩm thuốc lá mình mua, giảm khả năng và năng suất lao động. Về lâu dài, có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng dân số, ở các đối tượng trẻ -  tương lai của đất nước.