VHO - Hiện nay, đang bước vào cao điểm mùa nắng nóng nguồn nước ngọt đang cạn kiệt. Việc chủ động “trữ ngọt, ngăn mặn” tại từng vùng, từng cánh đồng được Quảng Ngãi tích cực triển khai.

Công trình đập ngăn mặn sông Trà Bồng ở xã Bình Dương, huyện Bình Sơn đang phát huy hiệu quả

Công trình đập ngăn mặn sông Trà Bồng ở xã Bình Dương, huyện Bình Sơn được xây dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng đã cung cấp nước tưới cho hơn 200ha đất nông nghiệp của người dân địa phương, không còn bị xâm nhập mặn.

Đang thu hoạch ớt trên cánh đồng xanh tốt rộng 2,5 sào, bà Huỳnh Thị Lan ở thôn Đông Yên 2, xã Bình Dương chia sẻ: “Từ ngày có đập ngăn mặn, người dân ai cũng mừng. Vào thời điểm hạn nhất trong năm, chúng tôi không còn lo lắng như trước đây nữa, cánh đồng nào giờ cũng có nước tưới đầy đủ, cây cối tốt tươi”.

Cánh đồng xanh tốt nhờ có nguồn nước phục vụ sản xuất

Trước khi có đập ngăn mặn sông Trà Bồng, cứ vào khoảng tháng 2, tháng 3 âm lịch, các hộ nông dân phải đóng góp tiền để cùng với chính quyền địa phương đắp 2 đoạn đập bổi với tổng chiều dài hơn 350m trên sông Trà Bồng. Đến mùa lũ, người dân lại cùng nhau tháo dỡ đập để giảm thiểu thiệt hại. Đây là cách làm truyền thống từ bao đời nay của người dân địa phương nhằm đảm bảo nguồn nước tưới làm nông nghiệp trong mùa khô.

Ông Lê Thanh Hùng, ở thôn Đông Yên 2, xã Bình Dương cho hay, đập ngăn mặn đã đem lại lợi ích lớn cho người dân. Gia đình tôi có gần 7 sào trồng lúa và trồng cây đậu, cây ớt nên rất cần nguồn nước tưới ổn định. Nhờ có đập giữ nước, tôi không còn lo vấn đề hạn hán khi bước vào mùa nắng nóng, năng suất cây trồng tăng gấp 2-3 lần so với trước. Thu nhập cũng khá hơn rất nhiều.

Không chỉ phục vụ tưới tiêu cho xã Bình Dương, đập ngăn mặn sông Trà Bồng đang phát huy hiệu quả, đảm bảo nước tưới cho hơn 1.000ha đất nông nghiệp của huyện Bình Sơn. Đồng thời, đảm bảo nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất cho KKT Dung Quất.

Vận hành nước ở đập ngăn mặn

Toàn tỉnh Quảng Ngãi có nhiều điểm nhiễm mặn nằm ở hạ lưu sông, suối tiếp giáp biển. Trong đó, 4 điểm nhiễm mặn ảnh hưởng lớn được xác định là các cửa sông như: Trà Bồng, Trà Khúc, Vệ và Trà Câu. Thời gian qua, từ nguồn vốn trung ương và ngân sách địa phương, Quảng Ngãi đã đầu tư nhiều công trình đê, kè biển, đập ngăn mặn như: Đê biển huyện Lý Sơn, Đập ngăn mặn sông Trà Bồng (huyện Bình Sơn), đê Hòa Hà, đê Phổ Minh (thị xã Đức Phổ)... Hầu hết công trình đều đang phát huy hiệu quả.

Nhằm chủ động ứng phó, giảm thiệt hại từ hạn hán, xâm nhập mặn trên địa bàn, Công ty TNHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi – đơn vị được giao quản lý, vận hành Đập ngăn mặn sông Trà Bồng đã đưa ra phương án phòng chống hạn, xâm nhập mặn đảm bảo hài hòa giữa lợi ích của nhân dân và doanh nghiệp. Theo đó, doanh nghiệp vận hành sẽ thực hiện bơm nước tưới luân phiên cho các khu vực sản xuất nông nghiệp, điều tiết nước phục vụ công nghiệp một cách hợp lý.

Theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn Quảng Ngãi, thời tiết sẽ diễn biến phức tạp, tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn sẽ diễn ra gay gắt hơn trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 8. Do vậy, bên cạnh việc vận hành tốt các đập ngăn mặn, chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng chống chịu hạn, tỉnh đang tính toán giải pháp vừa đẩy mặn, giữ ngọt.

Một công trình ngăn mặn, trữ ngọt đang được thi công 

“Những vùng có nguy cơ xâm nhập mặn cao là ở cửa sông, nhưng hiện nay các cửa sông lớn đã được đầu tư xây dựng các công trình đê, kè, đập ngăn mặn. Chỉ có một số cửa sông, suối nhỏ chưa có đê kè nhưng tại đây khả năng nhiễm mặn thấp. Do đó, hiện các lực lượng chức năng đang tập trung vận hành công trình đúng quy định để hạn chế xâm nhập mặn đi sâu vào bên trong. Đồng thời, tỉnh đôn đốc các địa phương tích cực nạo vét hệ thống thủy lợi nội đồng; tăng cường trữ nước ngọt trong mương; sử dụng biện pháp hạn chế bốc thoát nước; chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp...”, ông Võ Quốc Hùng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Ngãi Võ Quốc Hùng cho biết.