VHO- Ông Đầu Thanh Tùng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vừa ký quyết định số 4294/QĐ-UBND về việc hủy bỏ xếp hạng di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh đối với chùa Bạch Tượng, xã Nga Giáp (Nga Sơn). Đây cũng không phải lần đầu di tích ở xứ Thanh bị “khai tử” do không thể khắc phục sai phạm.

 Sai phạm nghiêm trọng trong quá trình tu bổ di tích chùa Bạch Tượng

Quyết định của UBND tỉnh Thanh Hóa nêu rõ, việc tu bổ, tôn tạo chùa Bạch Tượng, xã Nga Giáp (huyện Nga Sơn) đã vi phạm khoản 2 và khoản 3, Điều 13, Luật Di sản văn hóa năm 2001; khoản 1, Điều 13, Luật Di sản văn hóa năm 2001 được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3, Điều 1 Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa năm2009.

Trước đó Văn Hóa đã có hàng loạt bài phản ánh về những sai phạm nghiêm trọng trong quá trình tu bổ di tích chùa Bạch Tượng. Cụ thể, việc xây dựng mới hạng mục Nhà thờ Tổ (thuộc khu vực 1, 2 của di tích ) bằng bê tông cốt thép, không tuân thủ theo thiết kế đã được Sở VHTTDL thỏa thuận và thay đổi công năng công trình (thành chùa Bạch Tượng). Đối với các hạng mục như, hai nhà sàn bằng gỗ, 5 gian, mái lợp kè (một nhà phía Đông nhà thờ Tổ nằm trong khu vực 1 di tích, một nhà sàn phía Tây nhà thờ Tổ thuộc khu vực 2 di tích); cổng chùa (thuộc khu vực 2 di tích); tượng Bạch Y Quán Thế Âm Bồ Tát và các hoạt động xây dựng hạng mục công trình phụ trợ trong khuôn viên di tích, do nhân dân tự ý xây dựng khi chưa được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Nhiều tượng thờ, nội thất, linh vật, hiện vật, đồ thờ được người dân tự ý đưa vào di tích không đảm bảo tính truyền thống, nội dung, tính chất, niên đại của di tích. Nghiêm trọng hơn, hai hạng mục được khảo tả trong lý lịch di tích chùa Bạch Tượng là nhà thờ Thánh Minh và Phủ mẫu đã bị người dân phá bỏ hoàn toàn. Đây là hành vi hủy hoại di tích, vi phạm nghiêm trọng Luật Di sản văn hóa. Điều đáng nói, mặc dù các cơ quan chức năng của tỉnh Thanh Hóa đã ra nhiều văn bản yêu cầu dừng thi công, thế nhưng các hạng mục sai phạm vẫn được người dân ngang nhiên hoàn thiện và hiện nay đã đưa vào sử dụng, trước sự bất lực của cấp chính quyền địa phương và huyện Nga Sơn.

Sau khi báo Văn Hóa có hàng loạt bài phản ánh, Sở VHTTDL Thanh Hóa đã nhiều lần vào cuộc thanh tra, kiểm tra và có văn bản đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa xem xét, cho thu hồi quyết định công nhận xếp hạng di tích cấp tỉnh chùa Bạch Tượng. Sở VHTTDL Thanh Hóa cho rằng, việc điều chỉnh để khôi phục lại các hạng mục công trình đã được nhân dân địa phương tự ý đầu tư, xây dựng, hoàn thiện, đưa vào sử dụng tại di tích chùa Bạch Tượng là không thể thực hiện được, do không nhận được sự đồng thuận, hợp tác từ cộng đồng dân cư trong khu vực.

Đây là di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh thứ hai trong năm 2021 mà tỉnh Thanh Hóa phải ra quyết định hủy bỏ xếp hạng di tích. Trước đó, nhà thờ họ Lê Hữu 400 năm tuổi (TP Thanh Hóa) bị biến tướng thành chùa cũng đã bị UBND tỉnh Thanh Hóa hủy bỏ quyết định xếp hạng, do di tích này đã bị hủy hoại hoàn toàn yếu tố gốc cấu thành di tích, không có khả năng phục hồi. 

NGUYỄN LINH