Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam chủ động, làm tốt hơn nữa nhiệm vụ tham mưu, tư vấn, phản biện

VHO-Sáng 24.3, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tới dự Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức (18.5.1963 – 18.5.2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (26.3.1983 – 26.3.2023).

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam chủ động, làm tốt hơn nữa nhiệm vụ tham mưu, tư vấn, phản biện - Anh 1

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo tại Lễ kỷ niệm 

Cùng dự có các Ủy viên Bộ Chính trị: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên; các vị Bí thư Trung ương Đảng: Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Lê Minh Hưng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; các Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương.

Trình bày diễn văn tại Lễ kỷ niệm, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cho biết, cách đây 60 năm, ngày 18.5.1963 tại Đại hội đại biểu lần thứ nhất của Hội Phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam - tiền thân của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam ngày nay, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gặp gỡ, nói chuyên và giao nhiệm vụ cho đội ngũ trí thức nước nhà.

Thấm nhuần lời dạy của Bác kính yêu“Là một bộ phận trong lực lượng cách mạng, tri thức có nhiệm vụ thi đua phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân”, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam luôn mang trên mình nhiệt huyết cách mạng, khát vọng vươn lên, đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực, là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước; đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ nước ta đã ra sức phát huy tinh thần yêu nước, một lòng theo Đảng, cùng giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và nhân dân cả nước đóng góp trí tuệ, sức lực xây dựng đất nước.

Hai mươi năm sau, ngày 26.3.1983 Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam được thành lập, Đảng ta đã phân công Thiếu tưởng, Anh hùng Lao động, Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa - một nhà khoa học lớn của đất nước làm Chủ tịch đầu tiên. Từ đó đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng, là hạt nhân tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam trong nước và nước ngoài, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội, ổn định tư tưởng chính trị, giữ vững quốc phòng, an ninh của đất nước, được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.

Những ngày đầu thành lập, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam chỉ có 15 hội thành viên với số lượng rất ít ỏi, nhưng đến nay, dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Đảng đã tập hợp được trên 2,2 triệu trí thức trong số 3,7 triệu hội viên, chiếm 32,5% đội ngũ trí thức cả nước, đã tập hợp được 156 hội thành viên gồm 63 Liên hiệp Hội địa phương và 93 Hội ngành toàn quốc, thành lập gần 600 tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc, Quỹ Hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Vifotec, Nhà xuất bản tri thức và Báo Tri thức và Cuộc sống.

Công tác tư vấn, phản biện và giám định xã hội là nội dung cơ bản của hoạt động Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, là kênh quan trọng của Đảng, Nhà nước, Quốc hội trong việc lấy ý kiến để quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia, dân tộc. Trong những năm gần đây, mỗi năm Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam triển khai khoảng 500 – 600 nhiệm vụ; trong 5 năm qua đã tư vấn, phản biện được khoảng 3.000 nhiệm vụ. Các nhiệm vụ tập trung vào góp ý các dự thảo Báo cáo chính trị trình Đảng các cấp, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, bảo vệ môi trường, y tế; các dự thảo luật quan trọng, các dự án đầu tư điểm; các vấn đề nóng cần sự vào cuộc của trí thức khoa học và công nghệ.

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam chủ động, làm tốt hơn nữa nhiệm vụ tham mưu, tư vấn, phản biện - Anh 2

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và đại diện Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, các trí thức

Thông qua các hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, các cấp ủy Đảng và chính quyền lấy ý kiến đóng góp của trí thức khoa học và công nghệ về các dự thảo văn kiện, qui hoạch phát triển, đề án, dự án lớn… được các ban, bộ, ngành nghiên cứu tiếp thu...

Đánh giá cao những thành tích hoạt động trong suốt 40 năm qua, Đảng và Nhà nước đã trao tặng cho Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và các hội thành viên nhiều phần thưởng cao quý, trong đó có Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập và Huân chương Lao động; nhiều nhà khoa học đã được vinh danh Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới và có nhiều giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ.

Phát biểu Lễ kỷ niệm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, trải qua quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc, trí thức Việt Nam luôn nêu cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, và giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Cũng chính vì vậy mà cha ông ta đã luôn luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức.

Hơn 500 năm về trước, Đông các Đại học sĩ Triều Lê Thân Nhân Trung vâng mệnh của vua Lê Thánh Tông đã soạn bài ký cho tấm bia Văn Miếu, tại Quốc Tử Giám, trong đó đã khẳng định vai trò đặc biệt cao cả và quan trọng của nhân tài trong công cuộc làm hưng thịnh cho đất nước: "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia. Nguyên khí thịnh thì đất nước mạnh và càng lớn lao; nguyên khí suy thì thế nước yếu và càng xuống thấp". 

Trong thời đại Hồ Chí Minh, đội ngũ trí thức của nước nhà đã không ngừng phấn đấu hy sinh, hăng hái tham gia xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần đưa sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã nói: "Nước nhà cần phải kiến thiết; kiến thiết cần phải có nhân tài"; "Trí thức là vốn liếng quý báu của dân tộc"...

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ, sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo từ giữa những năm 80 của thế kỷ XX đã có tác động to lớn đối với việc giải phóng lực lượng sản xuất, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo ra một không khí cởi mở và thổi một luồng sinh khí mới vào các hoạt động của xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành các hội KHCN.

Theo Tổng Bí thư, nhờ tích cực tham gia xây dựng và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã đạt được những kết quả to lớn, ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của đội ngũ trí thức KHCN nước nhà, được Đảng và Nhà nước đánh giá cao; thực hiện tốt vai trò là cầu nối giữa các hội thành viên với các cơ quan của Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam để vận động, tập hợp trí thức KHCN trong và ngoài nước vì sự nghiệp của Đảng, của nhân dân và đất nước.

Trong đội ngũ đó, có rất nhiều tấm gương sáng, có nhiều đóng góp lớn lao cho đất nước và dân tộc, như: GS.VS.AHLĐ Trần Đại Nghĩa; GS Tôn Thất Tùng; GS Tạ Quang Bửu; GS Hà Học Trạc; GS.VS Vũ Tuyên Hoàng...

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam chủ động, làm tốt hơn nữa nhiệm vụ tham mưu, tư vấn, phản biện - Anh 3

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang và TSKH. Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các tập thể, cá nhân đạt thành tích xuất sắc 

Trong thời gian tới, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng mong muốn các tổ chức KHCN, đội ngũ trí thức KHCN nước ta, đặc biệt là trí thức, các nhà khoa học thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần nỗ lực phấn đấu, có nhiều đóng góp to lớn hơn nữa, có hiệu quả cao hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng, phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần chủ động tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, làm tốt hơn nữa công tác vận động trí thức trong tình hình mới, thể hiện rõ vai trò chủ công của mình trong việc vận động, tập hợp, đoàn kết và phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, trí thức KHCN Việt Nam tiếp tục chủ động và làm tốt hơn nữa nhiệm vụ tham mưu cho Đảng và Nhà nước; nhiệm vụ tư vấn, phản biện trong quá trình xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách, các văn bản quy phạm pháp luật với các tiêu chí cụ thể, thu hút, trọng dụng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức, nhằm xây dựng đội ngũ trí thức nước ta không ngừng lớn mạnh, bảo đảm đủ số lượng và chất lượng, có cơ cấu phù hợp, đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ hội nhập.

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần có kế hoạch bố trí, sử dụng đội ngũ trí thức một cách hợp lý; có chính sách thu hút trí thức trẻ được đào tạo chính quy thực sự có trình độ, năng lực, có phẩm chất đạo đức tham gia hoạt động trong các viện nghiên cứu, nhà trường và doanh nghiệp; xây dựng cơ chế, chính sách thu hút, tập hợp trí thức là người Việt Nam ở nước ngoài tích cực tham gia hiến kế, hợp tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ mới; quan tâm công tác khuyến khích, tôn vinh những trí thức có thành tích xuất sắc trong hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam từ Trung ương tới địa phương tăng cường củng cố tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt động của tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ trí thức hoạt động và đóng góp cho sự phát triển đất nước. Nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng đoàn và các cấp ủy Đảng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện cho trí thức truyền bá kiến thức, hướng dẫn quần chúng nhân dân tiến quân vào khoa học và công nghệ để giải quyết những vấn đề bức thiết trong cuộc sống, sản xuất, kinh doanh và bảo vệ môi trường...

"Làm tốt hơn nữa công tác giáo dục chính trị, giáo dục tư tưởng đối với đội ngũ trí thức để anh chị em nhận thức sâu sắc hơn nữa vinh dự và trách nhiệm của mình đối với Tổ quốc, với nhân dân; nỗ lực đoàn kết phấn đấu, lao động sáng tạo, hoàn thành thật tốt trọng trách của mình; tăng cường công tác bồi dưỡng chính trị, cũng như đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ trí thức; động viên anh chị em có nhiều đóng góp tâm sức, trí tuệ vào công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ vững chắc sự bình yên của nước nhà", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Nhân dịp này, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã công bố các quyết định trao tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng cấp Nhà nước cho các tập thể, cá nhân và các hình thức tôn vinh, khen thưởng tri ân các cán bộ, nhà khoa học đã có nhiều đóng góp cho Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.

HỒNG ANH; ảnh: HOÀNG GIANG

Ý kiến bạn đọc