Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới
28 Tháng Ba 2024

Tu bổ đền Vua Bà gắn với phát huy giá trị di sản dân ca Quan họ

Thứ Tư 15/07/2020 | 10:06 GMT+7

VHO- Việc tu bổ, tôn tạo di tích đền Vua Bà là việc làm hết sức cần thiết, phù hợp với không gian thiêng, xứng tầm với nơi thờ Thủy tổ dân ca Quan họ Bắc Ninh, Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại mãi mãi là nơi hội tụ và tỏa sáng mà nhân dân Kinh Bắc nói riêng, nhân dân cả nước nói chung và du khách thập phương hằng mong đợi.

 Đền Vua Bà (TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh)

Đền Vua Bà nằm giữa quần thể kiến trúc khá phong phú của khu Viêm Xá (tên nôm làng Diềm), phường Hòa Long, TP Bắc Ninh. Trong đó có đền Cùng, Giếng Ngọc trong mát và truyền thuyết về hai nàng công chúa thời Lý và đôi cá thần, tiếp đến là chùa Hưng Sơn tựa như một tòa sen; Nghè Đô Thống linh thiêng, đền Vua Bà - Thủy tổ Quan họ và đình Diềm, ngôi đình nổi tiếng xứ Bắc…

Theo người dân địa phương, đền Vua Bà được xây dựng từ lâu để thờ phụng đức Thuỷ tổ Quan họ. Tương truyền, đức Vua Bà vốn là con gái của Hùng Vương đời thứ 6, tên là Nhữ Nương, nhan sắc tuyệt trần. Đến tuổi cập kê, Nhà vua mở hội cướp cầu kén rể. Do không bằng lòng với sự sắp đặt may rủi của vua cha, nàng đã cùng một số cung nữ trốn khỏi kinh thành, ra khỏi kinh thành chưa lâu thì gặp một trận cuồng phong cuốn tất cả lên trời rồi giáng xuống bên bờ sông Cầu. Tại đây, nàng lập nên ấp Viêm Hưng (tức là Viêm Xá ngày nay), dạy dân trồng lúa, trồng dâu nuôi tằm, ươm tơ dệt vải. Đặc biệt, trong quá trình lao động đấu tranh chống thiên nhiên để xây dựng cuộc sống, bà còn sáng tác các bài hát để hát cho họ nghe từ những câu ca mộc mạc, ca ngợi cuộc sống lao động, ca ngợi tình yêu quê hương và tình yêu đôi lứa, ... Đó chính là tiền thân của loại hình dân ca Quan họ được lưu truyền đến ngày nay. Nàng Nhữ Nương đã trở thành Thủy tổ Quan họ trong tâm thức người dân.

Tưởng nhớ công lao to lớn của bà, dân làng Diềm lập một đền thờ bà trên mảnh đất quê hương, được gọi là đền Vua Bà. Làng Diềm, là một làng duy nhất trong 49 làng Quan họ gốc của Kinh Bắc thờ Thủy tổ Quan họ. Với những giá trị trên, đền Vua Bà, khu Viêm Xá, phường Hòa Long, TP Bắc Ninh thờ đức Vua Bà, Thủy tổ Quan họ được Nhà nước xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Theo hồ sơ khoa học xếp hạng di tích Đền Vua Bà, hiện trạng khi ấy di tích Đền chỉ có duy nhất gồm 3 gian Tiền đường và 1 gian Hậu cung kiến trúc đơn giản, quay hướng Bắc, nằm trong thửa đất số 710/216, phía trước là sân nằm trong thửa đất số 719/258. Lúc đó di tích không có cổng và tường rào bảo vệ như hiện nay.

Trải qua thời gian đền Vua Bà bị xuống cấp, hư hỏng nặng. Vào những năm 2000, nhân dân địa phương mở rộng diện tích của đền và lấy toàn bộ thửa đất số 711/8577 (nhà trẻ của làng Diềm) và xây dựng mới toàn bộ hạng mục Đền (Tiền tế, Ống muống, Hậu cung), đồng thời xây dựng mới thêm các hạng mục: Cổng, tường rào và sân vườn, công trình phụ trợ theo vị trí hướng Đông Nam như hiện nay cho phù hợp với điều kiện giao thông hiện tại và cùng hướng với đình, chùa của làng. Do xây dựng bằng nguồn công đức của nhân dân địa phương nên tổng thể công trình kiến trúc của Đền không được đồng bộ, vật liệu có nhiều loại gỗ khác nhau. Trải qua thời gian, công trình đã bị xuống cấp, hư hỏng, mối mọt nhiều hạng mục kết cấu kiến trúc; không bảo đảm an toàn cho hiện vật trong đền và du khách thập phương. Riêng hạng mục Cổng đền khi đó được xây dựng mới theo kiểu chồng diêm, vị trí xây dựng nằm ngoài khu vực khoanh vùng bảo vệ di tích trên nền đất của nhà trẻ làng Diềm. Trước thực trạng này, tỉnh Bắc Ninh giao Sở VHTTDL lập hồ sơ tu bổ tổng thể di tích, đồng thời cho tu bổ Cổng đền do bị hư hỏng xuống cấp, không đảm bảo an toàn. Cuối năm 2018, đầu năm 2019, Cổng đền được tu bổ bằng nguồn công đức của các nhà hảo tâm và nhân dân đóng góp.

Cuối tháng 6.2019, Bộ VHTTDL có văn bản về việc thẩm định Dự án tu bổ, tôn tạo di tích Đền Vua Bà, bao gồm các hạng mục: Tu bổ, tôn tạo Tiền tế, Ống muống, Hậu cung, Cổng đền, nhà thủ từ, sân, tường rào và hạ tầng kỹ thuật. Tháng 9.2019, UBND tỉnh Bắc Ninh có quyết định phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình tu bổ, tôn tạo di tích Đền Vua Bà. Theo đó, quan điểm của Bộ và tỉnh thống nhất là tu bổ, tôn tạo trên nền tảng khoa học lịch sử, bảo đảm tối đa các yếu tố gốc cấu thành di tích và đầu tư tu bổ, tôn tạo. Thực hiện nhiệm vụ được giao, hiện Sở VHTTDL Bắc Ninh đang chuẩn bị triển khai dự án Tu bổ, tôn tạo di tích Đền Vua Bà theo hồ sơ được các cấp có thẩm quyền phê duyệt. 

PGS. TS BÙI HOÀI SƠN

Print

Góc ảnh

Xem nhiều nhất

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Tòa soạn: Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình,Hà Nội

Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302

Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top