VHO - Ngày 1.1.2014, TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh tổ chức lễ công bố quyết định và đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt đình Trà Cổ (phường Trà Cổ, TP Móng Cái, Quảng Ninh). Đây là sự kiện ý nghĩa trong ngày đầu tiên của năm mới 2024.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương trao Quyết định và Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt đình Trà Cổ cho lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và TP Móng Cái

Đến dự Lễ công bố có Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương; Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Quảng Ninh Vi Ngọc  Bích; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hạnh; lãnh đạo TP Móng Cái; lãnh đạo Cục Di sản Văn hóa (Bộ VHTTDL); lãnh đạo Vụ địa phương (Văn phòng Trung ương Đảng) cùng đông đảo nhân dân.

Đình Trà Cổ là di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu của thành phố Móng Cái, có niên đại khoảng 600 năm, đã được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) xếp hạng di tích cấp quốc gia năm 1974. Đây là ngôi đình có bề dày lịch sử về văn hóa và kiến trúc độc đáo trong khu vực đồng bằng Bắc Bộ. Trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, ngôi đình Trà Cổ vẫn vững chãi nơi địa đầu Tổ quốc như một cột mốc văn hóa khẳng định chủ quyền nơi biên ải. Năm 2019, lễ hội đình Trà Cổ được Bộ VHTTDL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương, lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và các đại biểu tặng hoa chúc mừng TP Móng Cái

Trải qua thăng trầm của thời gian và những dấu ấn lịch sử văn hoá được ghi đậm nét, đến nay, đình Trà Cổ đã trải qua nhiều lần trùng tu lớn. Trong đó, lần trùng tu gần nhất là vào năm 2012, ngôi đình hiện nay được xây dựng trên một khu đất có tổng diện tích hơn 1.000 m², quay theo hướng nam, có kiến trúc kiểu chữ đinh, gồm 5 gian 2 chái bái đường và 3 gian hậu cung với kết cấu kiến trúc gỗ cổ truyền. Toàn bộ công trình được dựng lên bằng sự liên kết khung gỗ và được liên kết với nhau bởi các chốt mộng. Ngôi đình là một kiến trúc cổ bề thế, mái lợp ngói vẩy, bốn góc đao cong vút như một con thuyền rẽ sóng lướt tới, tạo nên dáng vẻ thanh thoát. Đặc biệt các bức cốn ở vì kèo thể hiện đường nét chạm trổ chắc khỏe, tinh xảo và rất sống động. Đề tài phong phú gồm các mảng chạm long cuốn thủy phượng bay, hổ rình mồi bên cành hoa lá… Mỗi bức chạm là một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc mang dấu ấn thời bấy giờ. Đây được đánh giá là một trong những ngôi đình có quy mô đồ sộ và kiến trúc độc đáo của khu vực đồng bằng Bắc Bộ.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hạnh trao Bằng khen của UBND tỉnh cho tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc lập hồ sơ đề nghị Thủ tướng Chính phủ công nhận xếp hạng đình Trà Cổ là Di tích quốc gia đặc biệt

Được khoanh vùng bảo vệ với diện tích 1.726,6m², đình Trà Cổ là nơi lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị văn hóa, lịch sử, nghệ thuật kiến trúc có giá trị như: 3 đỉnh hương đồng, 2 hạc cưỡi đầu rùa bằng gỗ sơn son thếp vàng, 8 long ngai bằng gỗ của thời Nguyễn, 12 sắc phong… Đồng thời là nơi ghi dấu những cống hiến lớn lao của các thế hệ cha ông trong suốt quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước. Với những giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật kiến trúc độc đáo, di tích đình Trà Cổ đã được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt theo Quyết định số 1225/QĐ-TTg ngày 24.10.2023 của Thủ tướng Chính phủ.

Năm 2014, đình Trà Cổ được UBND tỉnh Quảng Ninh công nhận là một trong 15 điểm du lịch của thành phố Móng Cái. Việc bảo tồn, phát huy giá trị di tích đình Trà Cổ gắn với phát triển điểm đến du lịch đã được định hình, khẳng định thương hiệu, điểm đến đình Trà Cổ trên bản đồ du lịch thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Trung bình mỗi năm, đình Trà Cổ thu hút trên 20.000 lượt khách đến tham quan, chiêm bái.

Chương trình nghệ thuật  sử thi “Đình thiêng Trà Cổ”

Hằng năm, từ ngày 30.5 - 3.6 âm lịch, tại đình Trà Cổ diễn ra lễ hội truyền thống. Đây là một lễ hội có quy mô lớn, tiêu biểu cho loại hình lễ hội dân gian trên địa bàn thành phố Móng Cái nói riêng và của cả nước nói chung. Nét độc đáo của lễ hội đình Trà Cổ là lễ rước thần trên biển và hội thi "Ông voi" (lợn) độc đáo.

Tại buổi lễ, các đại biểu và nhân dân tham dự đã cùng thưởng thức chương trình nghệ thuật  sử thi “Đình thiêng Trà Cổ” và chào năm mới 2024 trong không khí vui tươi, phấn khởi.

Nhân dịp này, UBND tỉnh đã khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc lập hồ sơ đề nghị Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng đình Trà Cổ là Di tích quốc gia đặc biệt.

NGUYỄN QUÂN