VHO - Hai năm gần đây, thị trường nhạc Việt chứng kiến sự trỗi dậy của nhiều tác phẩm âm nhạc kết hợp phong cách hiện đại với chất liệu dân gian (còn gọi là Folktronica). Năm 2023, xu hướng này trở nên bùng nổ với hàng chục tác phẩm mới của các ca sĩ trẻ, làm mê hoặc giới mộ điệu và nhận về những hiệu ứng tích cực.

 Dòng nhạc theo phong cách Folktronica được giới chuyên môn dự đoán tiếp tục là “át chủ bài” của thị trường nhạc Việt trong năm mới 2024. Cùng với việc nghệ sĩ và khán thính giả ngày càng nhận thức sâu sắc hơn về vấn đề bảo tồn văn hóa dân tộc, Folktronica cũng dần tạo nên tầm ảnh hưởng nhất định đối với các sản phẩm âm nhạc Việt Nam. 
“Át chủ bài” mới của nền âm nhạc Việt 
Điển hình trong số này là sự thành công của DTAP - nhóm nhạc sĩ kiêm nhà sản xuất ca khúc gắn với thành công của Hoàng Thùy Linh với các tác phẩm như See tình, Gieo quẻ… DTAP tiếp tục tạo dấu ấn khi kết hợp cùng Phương Mỹ Chi trong MV Vũ trụ có anh và album Vũ trụ cò bay gồm 10 bài hát được chuyển thể từ các tác phẩm văn học, mang đậm phong cách dân gian đương đại. Cũng cùng xu hướng đó, nữ ca sĩ Hòa Minzy đóng góp ca khúc Thị Mầu với âm hưởng chèo. Chỉ ít ngày ra mắt, Thị Mầu đã đạt vị trí dẫn đầu top thịnh hành YouTube Việt Nam… Điểm chung của các ca sĩ này là họ đều thoát khỏi “vỏ kén” gần như định hình trước đó để tiến tới phong cách Folktronica, và họ đã thành công! Điều này lý giải một điều, bên cạnh tài năng của các nghệ sĩ trẻ, thì xu hướng âm nhạc kết hợp yếu tố dân tộc và phong cách hiện đại đang rất được ưa chuộng… 
Cũng trong năm 2023, nhà sản xuất Masew và Quán quân Rap Việt mùa 3 Double2T làm nên ca khúc mang đậm âm hưởng vùng cao phía Bắc - À lôi. Tác phẩm liên tục duy trì thứ hạng cao trên các bảng xếp hạng âm nhạc. Đáng chú ý, từ ca khúc này, trend “À lôi” cũng trở nên thịnh hành trong giới trẻ một thời gian dài. (À lôi là một câu cảm thán bày tỏ sự bất ngờ, ngạc nhiên của dân tộc Tày đối với một điều gì đó). Sự thịnh hành ngôn ngữ trong ca khúc càng khắc họa nét đẹp truyền thống của cộng đồng các dân tộc thiểu số Việt Nam… 
Báo cáo từ Spotify cho biết, có 42% Gen Z tin rằng âm nhạc có thể kết nối nhiều nền văn hóa; 85% người trẻ đã sử dụng âm nhạc và podcast để trải nghiệm…, phải chăng vì thế mà âm nhạc với chất liệu đa dạng của văn hóa đang là xu thế? 
Nghiên cứu của TS Nguyễn Văn Thăng Long, giảng viên cấp cao Khoa Truyền thông và Thiết kế từ Đại học RMIT Việt Nam cho rằng, nghệ sĩ Việt đang dần khám phá ra tiềm năng to lớn của việc kết hợp những nét hiện đại vào các chất liệu văn hóa truyền thống mà vẫn giữ được sự tôn trọng đối với nguồn gốc lịch sử. “Hoàng Thùy Linh và Phương Mỹ Chi là ví dụ điển hình của những nghệ sĩ đã sử dụng Folktronica thành công và nhận được sự quan tâm của cả trong nước lẫn quốc tế. Một trường hợp đáng chú ý khác là MV Về nghe mẹ ru - một sản phẩm hợp tác giữa ca sĩ Gen Z Hoàng Dũng, NSND Bạch Tuyết và “hitmaker” Hứa Kim Tuyền, có sự pha trộn thú vị giữa rap và cải lương. Với sức ảnh hưởng được chứng minh toàn cầu, Folktronica hứa hẹn sẽ trở thành quân “át chủ bài” mới của nền âm nhạc Việt”, TS Nguyễn Văn Thăng Long nhận định. 

Phương Mỹ Chi trong album “Vũ trụ cò bay”

Tiềm năng cho thương mại và xã hội 
Phân tích câu chuyện về tiềm năng cho thương mại và xã hội của dòng nhạc Folktronica, giảng viên Ngô Minh Thuận, Giám đốc điều hành tại DNA Digital bày tỏ: “Âm nhạc hiện đại kết hợp tiết tấu dân gian đã mang đến sự mới lạ và độc đáo cho nền âm nhạc Việt, tạo hiệu ứng mạnh mẽ đến các nghệ sĩ đang theo đuổi hướng đi này. Chúng ta nên nhìn xa hơn việc kết hợp với họ như một người nổi tiếng thông thường, bởi ngoài kết quả về các chỉ số đo lường, việc kết hợp với những nghệ sĩ Folktronica còn có thể thúc đẩy sự đồng điệu về bản sắc văn hóa, những giá trị truyền thống tạo ra thành công lâu dài cho thương hiệu. Điều này cũng cần sự thấu cảm về hoạt động của nghệ sĩ cũng như sự trân trọng sâu sắc đối với những đặc trưng phong phú của nước ta”. 
Chuyên gia cũng cho rằng, nếu xét về mục tiêu lấy ngành công nghiệp truyền thông giải trí làm điểm thu hút văn hóa - du lịch để phát triển đất nước, không khó để nói rằng Folktronica hoàn toàn có thể trở thành hướng đi đầy tham vọng của các nghệ sĩ, giúp họ tạo nên dấu ấn riêng trên thị trường âm nhạc Việt Nam và thế giới. Theo đó, các nghệ sĩ và công ty âm nhạc có thể tận dụng xu hướng này để đưa tác phẩm lên những nền tảng quốc tế, tham gia vào các lễ hội âm nhạc, hoặc hợp tác cùng các nghệ sĩ từ nhiều quốc gia khác nhau. 
Mặt khác, việc kết hợp với một số nghệ sĩ/dự án Folktronica từ các đối tác sẽ thẩm định được tiềm năng của loại hình nhạc mới này với nhiều hình thức sáng tạo khác nhau giúp thúc đẩy sự “cộng hưởng” thành công của đôi bên. Cụ thể hơn, không chỉ đơn thuần là các MV được tài trợ hoặc các quảng cáo thương mại thường thấy, nhãn hàng hiện nay có thể thoải mái phác họa những câu chuyện nên thơ hoặc nói thay những cảm xúc chân thực nhất với nội dung gần gũi, nếu họ biết khéo léo lồng ghép yếu tố “truyền thống Việt Nam” vào những tác phẩm âm nhạc hiện đại, truyền tải đến khán thính giả của mình. Đây chính là điểm mấu chốt quan trọng và độc đáo cần có trong các chiến lược tiếp thị, đặc biệt liên quan đến quảng bá văn hóa Việt Nam. 
Trở lại trường hợp album Vũ trụ cò bay của Phương Mỹ Chi. Cô ca sĩ trẻ vốn đã nổi tiếng với dòng nhạc dân ca và thu hút được lượng “fan” lớn tuổi đông đảo, tuy nhiên, để tiếp cận thế hệ trẻ hơn, Phương Mỹ Chi quyết định cho ra mắt Vũ trụ cò bay - một sự kết hợp tuyệt vời giữa âm nhạc dân gian và phong cách đương đại, với 10 bài hát lấy cảm hứng từ các tác phẩm văn học đã quá quen thuộc trong sách giáo khoa. Kết quả chứng minh sự kết hợp này rất được Gen Z ưa chuộng, bởi thế hệ ngày nay vừa coi trọng nền văn hóa phong phú của nước nhà, vừa khát khao mang những nét đặc sắc của Việt Nam vươn tầm thế giới. 

 ANH HUY